مهندسی برق

مهندسی برق رشته‌ای از مهندسی است که به الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک می‌پردازد. فراگیر‌تر شدن استفاده از انرژی الکتریکی و افزایش نیاز به انتقال سریع‌تر اطلاعات، از ویژگی‌های این رشته‌ی دانشگاهی است و همین مسئله باعث شده تا مهندسی برق به یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مهندسی و صنعت تبدیل شود. بررسی و طراحی سیستم‌های انتقال و تبدیل انرژی الکتریکی و بررسی و طراحی سیستم‌های الکترونیکی برای پردازش و انتقال اطلاعات، دو بخش عمده‌ی مهندسی برق هستند. به عبارتی دیگر، مهندسان برق از الکتریسیته برای انتقال انرژی یا پردازش اطلاعات بهره می‌برند.

یکی از موضوعات مهم و جذاب علمی که از اوایل قرن هفدهم رواج پیدا کرده و همچنان هم ادامه دارد، الکتریسیته است. ویلیام گیلبرت یکی از اولین مهندسان برق بوده که نخستین وسیله‌ی اندازه‌گیری الکتریسیته یا الکتروسکوپ را طراحی کرد. این رشته تا پیش از دهه‌ی ۱۸۸۰، زیرمجموعه‌ای از فیزیک تلقی می‌شد، اما بعد از تجاری سازی تلگراف، تلفن و توزیع برق و استفاده از آن به عنوان یک شغلِ مطرح، این رشته برای اولین بار مطرح و همگانی شد. اولین رشته مهندسی برق در سال ۱۸۸۲ میلادی در دانشگاه‌ فنی دارمشتات و پس از آن دانشگاه کرنل و سایر دانشگاه‌ها ایجاد و به دانشجویان ارائه شد.

رشته مهندسی برق در مقطع کارشناسی دارای پنج گرایش مهندسی الکترونیک، مهندسی مخابرات، مهندسی قدرت، مهندسی کنترل، مهندسی پزشکی و مهندسی صدا(صرفا در مقطع کارشناسی ارشد) است. مباحث اصلی این رشته شامل معادلات دیفرانسیل، جبر خطی و تحلیل فوریه، پردازش سیگنال، مدارها و سیستم‌های الکترونیکی آنالوگ، مدارها و سیستم‌های الکترونیکی دیجیتال، ریزپردازنده‌ها، الکترومغناطیس، امواج الکترومغناطیسی و آنتن‌ها، ماشین‌های الکتریکی، سیستم‌های انتقال انرژی الکتریکی،سیستم‌های مخابراتی و انتقال اطلاعات، سیستم‌های کنترل و رباتیک و مهندسی پزشکی هستند. 

از افراد شناخته‌شده در صنعت برق و مهندسی می‌توان به نیکولا تسلا اشاره کرد. این فیزیکدان، آینده‌پژوه و مهندس برق صرب‌تبار آمریکایی بیشتر به دلیل طراحی سیستم نوین برق رسانی براساس جریان متناوب شناخته می‌شود. نیکولا تسلا در سال ۱۸۸۴ به آمریکا مهاجرت کرده و شهروند این کشور شد. او قبل از مهاجرت به آمریکا، در مخابرات راه دور و تکنولوژی‌های مبتنی برق تجربه داشت. بسیاری تسلا را مخترع رادیو و همچنین مخترع قرن نامیده‌اند.

حیدرخان عمواوغلی معروف به حیدر برقی اولین مهندس برق در ایران بود که در سال ۱۲۵۹ هجری خورشیدی در ارومیه دیده به جهان گشود‌. حیدر برقی از فعالان و تلاشگران این رشته بود و توانست خدمات زیادی را در این عرصه از خود به یادگار بگذارد. دانشگاه‌های صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه فردوسی مشهد از جمله دانشگاه‌های پیشرو در تدریس رشته مهندسی برق در ایران هستند.