فوتبال

فوتبال محبوب‌ترین و پرطرفدارترین ورزش در بیشتر کشورهای جهان است. ورزشی تیمی که با قواعدی خاص که به قوانین فوتبال معروف است، انجام می‌گیرد و میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا با آن زندگی می‌کنند.

قدمت این رشته ورزشی به چندین سده‌ی پیش از میلاد و به کشور چین بازمی‌گردد که بعدها به تدریج در یونان و روم نیز رواج پیدا کرد. فوتبال مدرن امروزی در سال ۱۸۶۶ در مدارس انگلستان شکل گرفت و کم کم در همه جای دنیا پراکنده شد و پراکندگی آن همه‌ی جهان را زیر پوشش خود قرار داد. فدراسیون جهانی فیفا هم در سال ۱۹۰۴ ایجاد شد و با شکل‌گیری رقابت‌های جام جهانی برای اولین بار، این ورزش بسیار گسترده‌تر و فراگیرتر شد. 

این ورزش از دو تیم یازده نفره متشکل از بازیکنان و با یک توپ بر روی چمن مصنوعی یا طبیعی با هدف گل‌زدن انجام می‌پذیرد. مهاجم، هافبک، مدافع و دروازه‌بان یازده بازیکن فوتبال را شامل می‌شوند. این چینش و هماهنگی بین آن‌ها توسط سرمربی انجام می‌شود و سیستم نامیده می‌شود. سیستم یا آرایش تیمی، نشان‌دهنده طرز چیدمان بازیکنان یک تیم در زمین است و هر آرایش هر تیم متناسب با رویکرد دفاعی یا تهاجمی آن تیم، توانایی بازیکنان و عوامل دیگر است. هر مسابقه فوتبال چهار داور دارد که با عناوینی چون داور اصلی، کمک داور و داور چهارم شناخته می‌شوند. داور اصلی مجریِ قوانین بازی در داخل زمین است و وظیفه‌ی ایجاد نظم و جلوگیری از هرج و مرج را برعهده دارد.  خطاهای انجام شده توسط بازیکنان با کارت زرد یا قرمز داور پاسخ داده می‌شود.

این ورزش در قالب جام جهانی هر چهار سال یک بار در یکی از کشورهای جهان برگزار می‌شود. علاوه بر این، مسابقات بین‌المللی دیگری مانند بازی‌های المپیک، جام کنفدراسیون‌ها، جام باشگاه‌های جهان، جام ملت‌ها و لیگ قهرمانان نیز رایج است و در طول سال برگزار می‌شود. همچنین لیگ‌های فوتبال داخلی هم در کشورهای مختلف به وجود آمده‌اند و جز مسابقات داخلی محسوب می‌شوند. 

علاوه بر بازیکنان اصلی داخل زمین، بازیکنان ذخیره‌ای هم هستند که بر روی نیمکت می‌نشینند و در لحظاتی که نیاز باشد جایگزین بازیکنان اصلی می‌شوند. 

هت‌تریک، کلین شیت، آوانتاژ، منطقه آفساید، ضربات پنالتی، ضربات آزاد و…. از قوانین فوتبالی داخل زمین هستند که در طی یک مسابقه ممکن است صورت بگیرد.

باشگاه فوتبال شفیلد نخستین باشگاه فوتبال است و قدمتی ۱۵۲ ساله دارد و در سال ۱۸۵۷ در شهر شفیلد که در انقلاب صنعتی، عمده مرکز تولید فولاد بود، بنیان‌گذاری شد. لیگ قهرمانان اروپا یکی از معتبرترین جام‌های باشگاهی فوتبال است که قدمت آن به سال ۱۹۵۵ بازمی‌گردد. رئال مادرید در پنج دورهٔ نخست این مسابقات به قهرمانی رسید. جام باشگاه‌های جهان یکی از معتبرترین مسابقات بین‌المللی فیفا است که در سال ۲۰۰۰ بنیان‌گذاری شد و در نخستین دورهٔ آن، باشگاه فوتبال کورینتیانس از برزیل به مقام قهرمانی رسیده‌است. امروزه ۲۰۷ کشور دارای تیم ملی فوتبال هستند.