برشی از زندگی یک ستاره
مریم میرزاخانی ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ در یک خانوادهای کاملا علمی و تحصیلکرده به دنیا آمد. پدرش مهندس احمد میرزاخانی قبل از شهرت و جایزه جهانی دخترش هم شناخته شده بود؛ چرا که او سالهای زیادی است که رئیس هیات مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری «رعد» است و روزگارش را آنجا می گذراند.
ورود مریم به دبیرستان فرزانگان و آغاز مسیر موفقیتها
مریم میرزاخانی با اتمام تحصیلات ابتدایی و با شرکت در آزمون ورودی مدارس سمپاد وارد دبیرستان فرزانگان تهران شد. با توجه به اساتید خوب در این دبیرستان، او پلههای ترقی را خیلی زود طی کرد و در سال سوم و چهارم دبیرستان موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد. چند سال بعد هم در المپیاد ریاضی در کانادا، میرزاخانی با نمرهی کامل، طلای جهانی را به دست آورد. مریم میرزاخانی به همراه رویا بهشتی در کسب مدال طلای المپیادهای ریاضی در ایران جز اولین دختران بودند.

ورود مریم میرزاخانی به دانشگاه شریف
پدر مریم دربارهی او اینچنین میگوید: بعد از اتمام تحصیلات دبیرستان، و با توجه به علاقه و استعدادی که در ریاضی داشت، بدون هیچ شک و تردیدی در انتخاب رشتهاش، رفت دانشگاه شریف و شد دانشجوی ریاضی محض شریف.
هر کسی قابلیت خاصی دارد، و با توجه به اینکه ریاضی گرایشهای کاربردی و محض دارد، اما مریم به دلیل علاقه به ریاضیات محض، سمت این رشته رفت، چون این به علاقهی شخص برمیگردد و علاقه این دختر با استعداد به ریاضیات محض مشهود بود. او بعد از اخذ لیسانس از دانشگاه شریف، برای ادامهی تحصیل راهی دانشگاه هاروارد شد، چون آنجا با توجه به امکانات امکان رشدش بیشتر بود و بهتر میتوانست رشته تحصیلیاش را ادامه دهد.
هاروارد؛ مقصد بعدی نابغهی ایرانی
بعد از ثبت نام در دانشگاه هاروارد، مریم میرزاخانی برای پیشرفت سریع و کسب درجات عالی در رشتهاش، در کلاسهای کورتیس مکمولن ( از برندگان جایزه فیلدز ) حاضر شد. مریم همیشه با شوق و علاقه فراوان سر کلاس حضور پیدا میکرد و سوالهای زیادی میپرسید و با عجله به فارسی یادداشت میکرد. این جملات بخشی از خاطرات مکمولن درباره اعجوبهی ایرانی ریاضی است. مریم میرزاخانی سرانجام در سال ۲۰۰۴ و به سرپرستی مکمولن از دانشگاه هاروارد دکترا گرفت. بعد از اخذ مدرک دکترا، میرزاخانی با عنوان استادیار در دانشگاه پرینستون به تدریس مشغول شد. در سال ۲۰۰۵ و درست یک سال بعد از اخذ مدرکش، نشریهی پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان انتخاب کرد. بعد از ارتقا به درجه استاد تمامی، در سال ۲۰۰۸ به دانشگاه استنفورد رفت و در سن ۳۱ سالگی با همین عنوان در این دانشگاه به کار مشغول شد. مریم میرزاخانی در سال ۲۰۰۹ به خاطر دستاوردهایش در ریاضیات و خلاقیت استثنایی و تز مبتکرانهاش در به دست آوردن نتایجی در سه مسئله مهم ریاضی، برنده جایزه بلومنتال شد.

دریافت جایزه فیلدز توسط مریم میرزاخانی
ریاضیدان جوان ایرانی در سال ۲۰۱۴ بالاترین نشان علمی رشتهی ریاضیات یعنی جایزه فیلدز را از آن خود کرد. این جایزه هر چهار سال یکبار به دانشمندان برگزیده زیر ۴۰ سال اهدا میشود و از آن به عنوان نوبل ریاضیات نیز یاد میکنند. وی نخستین زن ایرانی بود که موفق به دریافت آن شد.
کمیته «مدال فیلدز» در توصیف او نوشت: چیره دست در گستره قابل توجهی از تکنیکها و حوزههای متفاوت ریاضی، او تجسم ترکیبی کمیاب است از توانایی تکنیکی، بلندپروازی جسورانه، بینش وسیع و کنجکاوی ژرف» و برای همه اینها جایزه مشهور به «نوبل ریاضیات» را به «مریم میرزاخانی»، ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد اهدا کرد.

مرگ آرام یک ذهن زیبا
مریم میرزاخانی به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستانی در آمریکا بستری شد. او از چهار سال پیش به سرطان مبتلا و این بیماری به مغز استخوان وی سرایت کرده بود. استاد و ریاضیدان ایرانی دانشگاههای شریف، هاروارد و پرینستون حالا به جای اعداد و ارقام میبایست با درد و بیماری سر و کله میزد. به جای حل مسائل سخت ریاضی، باید برای زنده ماندن و شکست دادن سرطان میجنگید و راه حلی برای آن پیدا میکرد. سرطان اما قویتر از او بود و توانست این مغز متفکر و استاد به تمام معنای دنیای ریاضی را در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ و در سن ۴۰ سالگی به کام مرگ بکشاند.
نویسنده: رقیه فرجی
