حسین علیزاده، اسطوره موسیقی سنتی!

حسین علیزاده هنرمند چیره‌دست عرصه‌ی موسیقی سنتی در یکم شهریور سال ۱۳۳۰ در منطقه‌ی سید نصرالدین بازار تهران به دنیا آمد. این موسیقی‌دان، ردیف‌دان، آهنگساز، پژوهشگر و نوازنده‌ی تار و سه‌تار از پدری اهل ارومیه و مادری اراکی است و در طول سال‌های فعالیت‌اش توانسته است علاوه بر آموزش شاگردان بسیار، جوایز مختلفی را هم کسب کند. 

شروع فعالیت هنری حسین علیزاده

حسین علیزاده پس اتمام تحصیلات در هنرستان موسیقی و یادگیری تکنیک‌های مختلف موسیقی سنتی، به دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و همزمان در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به یادگیری و اجرای کنسرت پرداخت. اساتیدی که حسین علیزاده در کنار آن‌ها به فراگیری موسیقی پرداخت همگی جزو پیشگامان این عرصه بودند و دستی بر آتش موسیقی داشتند. از جمله‌ی این هنرمندان شاخص می‌توان به هوشنگ ظریف، حبیب‌الله صالحی، محمود کریمی، علی‌اکبر شهنازی، یوسف فروتنی و عبدالله دوامی اشاره کرد. استاد علیزاده همچنین در سال‌های آغازین دهه‌ی ۱۳۶۰ شمسی در دانشگاه آزاد برلین که یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های آلمان محسوب می‌شود تحصیل کرده است. حسین علیزاده با عضویت در ارکستر رودکی و کانون چاووش در سال ۱۳۴۷، با دیگر استادان موسیقی کشورمان از جمله محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان آثار جاودانه‌ای در موسیقی ایران به نام مجموعه آلبوم‌های چاووش اجرا کردند. او همچنین با کمک اساتید دیگر هنرجویان زیادی را در این مرکز آموزش دادند که بعدها به موسیقی‌دانان و نوازندگان برجسته پس از انقلاب تبدیل شدند. یکی از معروف‌ترین تصنیف‌های انقلابی ساخته شده توسط حسین علیزاده تصنیف “شهید” است که شهرام ناظری خوانندگی آن را بر عهده دارد. این تصنیف تنها بخشی از چندین تصنیف ساخته شده توسط حسین علیزاده هنرمند و چیره‌دست است.

حسین علیزاده از اوایل دهه هفتاد تا اواخر آن عهده‌دار مسئولیت ریاست هنرستان موسیقی بود و در این مدت توانست نقش مهمی در آموزش و شناساندن موسیقی سنتی ایرانی به هنرجویان داشته باشد. او همچنین از سال ۱۳۸۴ با محمدرضا شجریان، کیهان کلهر و همایون شجریان گروه چهار نفره‌ای را تشکیل داده و کنسرت و برنامه‌های متنوع موسیقایی را در کشورهای مختلف اجرا کردند. در مدت این همکاری شجریان و علیزاده آلبوم‌های فریاد، همنوا بابم، داد و بیداد و زمستان و نوا را به بازار عرضه کردند. بعد از انتشار این آلبوم‌ها و کسب تجارب جدید، حسین علیزاده در سال ۱۳۸۳ با ژیوان گاسپاریان همکاری مشترکی را آغاز کردند و حاصل آن کنسرتی در کاخ نیاوران بود که بعدها در قالب آلبومی به نام «به تماشای آب‌های سپید» انتشار یافت و به مرحله‌ی نهایی جایزه گرمی رسید.  

آثار هنری 

از استاد حسین علیزاده آثار فاخر زیادی منتشر شده است. بسیاری از آثار او در مهم‌ترین رویدادهای مهم هنری موفق به کسب جوایز مختلف شده‌اند. آلبوم‌های «فریاد»، «بی تو به سر نمی‌شود» و «به تماشای آب‌های سپید» جزو بهترین آثار اوست و نامزد جایزه گرمی در بخش «بهترین آلبوم سنتی جهان» شده است. جوایز گرمی معتبرترین جایزه صنعت ضبط و پخش موسیقی در آمریکا محسوب می‌شود و به آثار برگزیده در سراسر جهان تعلق می‌گیرد.

حسین علیزاده در زمینه‌ی موسیقی فیلم هم تجربه‌های موفقی داشته است و برای فیلم‌های زیادی موسیقی ساخته و جایزه گرفته است. موسیقی متن فیلم‌های «چوپانان کویر»، «دل شدگان»، «گبه»، «عشق طاهر»، «ایران سرای من است»، «زمانی برای مستی اسب‌ها»، «ابر و آفتاب»، «میراث کهن»، «زشت و زیبا»، «لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند»، «نیومانگ» و موسیقی متن سریال «زیر تیغ» همگی از ساخته‌های حسین علیزاده هستند. در بین آثار استاد علیزاده، فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه موفق به دریافت جایزه بهترین موسیقی فیلم از جشنواره فیلم فجر شده‌اند. او همچنین بهترین موسیقی متن برای فیلم آسمان زرد کم عمق را در جشن منتقدان سینمای ایران در سال ۱۳۹۲ از آن خود کرده است.

استاد حسین علیزاده علاوه بر موسیقی، در زمینه‌ی نگارش و چاپ کتاب‌ و آلبوم‌های آموزشی تجربه‌های موفقی داشته است که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به «ده قطعه برای تار»، «ردیف میرزا عبدالله»، «دستور تار و سه تار دوره‌ی متوسطه تا پیشرفته»، «بوسه‌های باران» و «پارتیتور قطعه‌ی نوا» اشاره کرد.

زندگی خصوصی

استاد حسین علیزاده پس از ازدواج با همسرش در دهه ۶۰، به آلمان رفتند و در آنجا صاحب دو پسر دوقلو به نام‌های صبا و نیما شدند. صبا نوازنده کمانچه بوده و هم‌اکنون هم در آمریکا در رشته‌ی موسیقی و صدا مشغول تحصیل است. نیما نوازنده رباب و تار و مشغول کار حرفه‌ای عکاسی است. این دو برادر علاوه بر این فعالیت‌ها، در گروه هم‌آوایان زیر نظر پدرشان هم به فعالیت و نواختن مشغول هستند و تکنیک‌های مختلف موسیقی سنتی را از پدرشان یاد گرفته‌اند. 

نویسنده: رقیه فرجی