سبد خرید شما خالی است.
یزد شهری کویر و تاریخی در قلب ایران!
یزد؛ شهر میراث جهانی
یزد یکی از شهرهای کویری واقع شده در هسته مرکزی ایران، به عنوان نخستین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز در ایتالیا در یونیسف به ثبت رسیده است. از نظر تاریخی، قدمت این شهر به زمان پادشاهی یزدگرد اول، پادشاه ساسانی برمی‌گردد.
این شهر کویری با داشتن ویژگی‌های منحصر به فردی مانند جاذبه‌های گردشگری، بادگیرها و خانه‌های خشتی قدیمی، آرامش مطلوب و مردمان میهمان‌نواز، بی‌تردید یکی از مقاصدِ خارق‌العاده و جالب در سفر به ایران است. یزد با جدا کردن بخش شمالی دشت کویر و بخش جنوبی دشت لوت، توانسته کهن‌ترین جاذبه‌های مَدَنی را در خود جای دهد. بافت قدیم شهر را که مساحتی در حدود ۸۰۰ هکتار دارد، می‌توان بِکر‌ترین و گسترده‌ترین بافت تاریخی ایران دانست. ثبت شهر تاریخی یزد در فهرست میراث جهانی یونسکو به سال ۱۳۹۶، موقعیت ویژه‌تری به آن بخشیده‌است. یزد مُلتقای دو فرهنگ ایرانی و اسلامی است که پیروان ادیانِ مختلف به گونه‌ای مسالمت‌آمیز در آن زندگی می‌کنند و جلوه‌های مختلفی از ایران کوچک را در گذار زمان از دوران باستان تا کنون می‌توان در آن مشاهده کرد
یزد شهر بادگیرها
هر زمان صحبت از کولرهای سنتی به میان می‌آید، بدون شک بادگیرها بویژه بادگیرهای یزد با آن شکل بخصوص و چوب‌هایی که بر سر دارند، اولین تصویری است که به ذهن متبادر می‌شود. ابتکاری که کویرنشینان با استفاده از آن به مقابله با گرما رفتند و در طول سالیان متمادی توانستند با این ابزار ساده بر آفتاب سوزان کویر غلبه کرده و در گرم‌ترین روزهای سال بدون استفاده از کوچکترین ابزاری که نمادی از فناوری باشد، خنکای نسیمی دلنشین را به داخل خانه‌های خود بیاورند.
به یزد لقب‌های مختلفی مثل دارالعباده، شهر دوچرخه‌ها، شهر شیرینی و شهر بادگیرها را نسبت داده اند، و به دلیل داشتن بادگیرهای فراوان به شهر بادگیرها معروف است. هر چند امروزه به دلیل سبک شهرسازی جدید و تغییر شکل ساختمان‌ها، شاهد کاهش تعداد بادگیرها روی سقف خانه‌ها هستیم. مزیت و کارایی مهم این بادگیرها این است که می‌توانند گرمای سوزان یزد را به هوایی خنک و مطبوع تبدیل کنند. در واقع از آن‌ها به عنوان تهویه‌های قوی استفاده می‌شود.
بادگیر باغ دولت‌آباد؛ بلندترین بادگیر جهان
در شهر یزد مرتفع ترین بادگیر جهان یعنی بادگیر باغ دولت آباد وجود دارد که دارای حدود ۳۴ متر ارتفاع است، و یکی از باغ‌های ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است. ارتفاع دهانه‌ی این بادگیر ۱۱ متر است و باد از هر سمتی بوزد به داخل ساختمان هدایت می‌شود. ساختمان (عمارت) هشتی از مهم‌ترین بخش‌های مجموعه به‌شمار می‌رود که در آن، تلفیق جریان هوا و آب به زیباترین شکل صورت گرفته‌است. در این ساختمان با تلفیق باد و آب که درحوض‌های داخل ساختمان در جریان است هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه‌نشین و تالارها انتقال پیدا می‌کند. به همین دلیل به این بنا، ساختمان تابستانه نیز گفته می‌شود.
این بنا از سه شاه نشین با درهای مشبک، اتاقک بادگیر، هشتی و دو اتاق پستو تشکیل شده و شکل کلی بنا شبیه به یک هشت ضلعی است، همچنین بادگیر قرار گرفته بر آن نیز از نوع هشت تنبوشه است. سقف قسمت میانی (هشتی) دارای کاربندی زیبایی که اثر استاد حاجی علی اکبر آخوند است که با سیم گل و دم‌گیری گچی به طرزی بسیار ماهرانه اجرا شده‌است. اطراف باغ دولت‌آباد توسط دیوار بلند خشتی که دارای یک برج دیده‌بانی می‌باشد احاطه شده‌است. در داخل عمارت به غیر از زیر بادگیر که با سنگ مرمر مفروش شده، بقیه کف آن با آجر به صورت گل و موج پوشیده شده و هنوز بعضی از درها و مشبک‌ها گره چینی از چوب چنار با شیشه‌های رنگی بسیار زیبای قدیمی موجود است. گنبد و کلاه فرنگی روی هشتی قسمتی از بادگیر و درها در سال‌های اخیر بازسازی و مرمت شده است.
عمارت حرمخانه این بنا در گوشه شرقی باغ قرار گرفته و دارای فضاهای بسته مناسب با نور کافی است و دارای چهار اتاق قرینه پشت سرهم می‌باشد که قسمت جلو آن ها یک جفت ایوان قرار دارد.
این بنا دارای بادگیر کوتاه و حجیم بوده و زیر زمینی وسیع و متناسب دارد و تمامی درها و پنجره‌های این مجموعه، بازسازی شده است. عمارت تالار آیینه سر در اصلی باغ دولت آباد نیز در سه طبقه با اتاق‌های متعدد و یک تالار بزرگ است که همگی دارای نقاشی‌های زیبایی با گچبری و کنده کاری‌های بسیار غنی است. عمارت باغ بهشت آیین در شهر یزد نیز دارای محوطه‌سازی جالب با سنگ فرش‌های آجری با ابعاد بزرگ است و در میدان جلو خان و تالار آیینه و عمارت تهرانی قرار داشته که آنچه اکنون از محوطه‌سازی داخل بهشت آیین باقیست سنگ فرش‌های جالب و استخرهای بزرگ است. به طور کلی شهر یزد یکی از شهرهای تاریخی ایران است و بازدید آن به شدت توصیه می‌شود.
نویسنده: رقیه فرجی