نگاهی به سریال قورباغه؛ نه فرشته‌ام، نه شیطان!

سریال قورباغه ساخته‌ی هومن سیدی به تازگی پایان یافته است و با بیشتر از ۶ هزار رای، بالاترین امتیاز IMDB برای یک سریال ایرانی را به دست آورده که خود افتخار بزرگی‌ست. اما امتیاز IMDB متاسفانه نمی‌تواند ضعف‌های آشکار فیلم‌نامه، تصویربرداری، بازیِ بازیگران، موسیقی متن و خیلی چیزهای دیگر را بپوشاند. با این وجود سریال قورباغه برای سینمای فعلی ایران به لطف هومن سیدی و بلندپروازی، ریسک‌پذیری و تصمیم‌های شجاعانه‌اش، نقطه عطف محسوب می‌شود و ارزش تماشا دارد.

اولین تصمیم شجاعانه‌ای که به نظر من با موفقیت رو‌به‌رو نشد، انتخاب اسم قورباغه بود. پودری که تاثیرگذاری عجیب غریبی دارد و همه‌ی شخصیت‌های اصلی را به نوعی درگیر خود می‌کند و قابل درک است که اسم این ماده روی کل سریال قرار گیرد، اما غیر قابل درک، اسم‌گذاری اولیه‌ی این ماده است.

تصمیم بعدی ارجاعات متفاوت سیدی به فیلم‌های مطرح جهان بود، خوشبختانه نسبت به ایده‌ی قبلی بهتر ساخته و پرداخته شد. برای هر فیلم بازی دیدن اِلمان‌های فیلم‌‌های دیگر لذت بخش است، به خصوص اگر آن ارجاعات به فیلم‌های موردعلاقه‌اش باشد. استفاده‌ی سریال قورباغه از فیلم‌های نفرت، پالپ فیکشن و فارگو، هرچند اندکی زیاد و درهم شد، اما نشستن طرفداران این فیلم‌ها جلوی قورباغه را تضمین کرد. اگر شما هم فیلم‌باز هستید، مجموعه‌ی استیکر فیلم کادینر را از دست ندهید.

اولین قسمت سریال با اقتباسی نسبتا ضعیف از نفرت، فیلمی به کارگردانیِ متیو کاسوویتزیِ فرانسوی، شروع شد. در ابتدا ضعف فیلم‌نامه و تقلید بی‌چون و چرای سیدی از کاسوویتز و اجرای صحنه به صحنه‌ی نفرت، خیلی دیده نمی‌شود. اما با گذشت زمان عدم پیوستگی وقایع قسمت‌ها و جا نیفتادن شخصیت‌ها، بیشتر و بیشتر چشم را آزار می‌دهد. برای مثال شخصیت نوری که از شخصیت‌های اصلی است، در جایی بسیار پرقدرت و رئیس‌مابانه ظاهر می‌شود. در حالی که در قسمتی دیگر جلوی رامین، شخصیت اصلی ناتوان و شکسته است؛ خصوصیتی که از رئیس مافیای مواد مخدر بعید است.

استفاده از فلش بک و غیر خطی کردن داستان شگرد جدیدی در دنیای سینما نیست. با این حال ایجاد یک فلش بک صحیح و به جا کار راحتی نیست. عموما وقتی فلش‌بک خورده می‌شود، مخاطب نمی‌داند قرار است با چه چیزی مواجه شود. اما در آخر فلش بک مخاطب دانا است و ارتباط دادن فلش بک به زمان حال به طوری که بین‌شان گسلی ایجاد نشود مهم است. متاسفانه سیدی خیلی خوب از پس این کار برنیامد.

شخصیت‌های اصلی، رامین و فرید و جواد که در قسمت اول معرفی می‌شوند قابل قبول و مناسب هستند. اما فرانک، نوری، لیلا و شمس‌آبادی، دیگر شخصیت‌هایی که در ادامه وارد می‌شوند، مقبولیت و پردازش سه شخصیت اولیه را ندارند؛ با این حال در اکثر مواقع خوب ظاهر می‌شوند. استیکرهای هر یک از این شخصیت‌ها را می‌توانید در فروشگاه کادینر پیدا کنید.

قورباغه مثل ساختمانی با زیرساخت نامناسب است که هرچه بالاتر می‌رود، ضعفش بیشتر مشخص می‌شود. با وجود تلاش‌های کارگردان برای جمع کردن این قضیه، از قسمت‌های آخر که باید نفس‌گیر، با جذبه و چشمگیر می‌بودند، سه سرعت گذر شده و نقاط عطف بی‌آنکه پرداخته شوند، رد شدند. در مجموع شروع قورباغه قوی‌تر و منسجم‌تر از پایان آن بود.

ایده‌ی مونولوگ‌هایی که در ابتدا و انتهای هر قسمت گفته می‌شوند، مثل طرح اصلی آن، در ابتدای سریال جذاب بود ولی به تدریج تصنعی و بی‌ارزش شد. مونولوگ‌هایی که سعی داشتند خیلی فلسفی یا معمایی باشند، به سرعت حوصله‌ی مخاطب را سر بردند به طوری که اواخر سریال حتی اگر با تیتراژ هم ردشان می‌کردند، چیزی از سریال را از دست نمی‌دادید.

مشکل مهم دیگر این سریال، فیلم‌برداری آن است. سکانس‌ها از نظر فنی و تصویربرداری پیوستگی دلخواه را ندارند و دوربین، در تقلید از گاسپار نوئه، ثابت نیستند و در زوایای نامعمولی قرار می‌گیرند، چیزی که می‌توانست امتیاز باشد اما بیشتر آزاردهنده و سرگیجه آور شد.

با وجود تمام ایرادات، سریال قورباغه می‌تواند نقطه عطف سینمای فعلی ایران باشد، زیرا نوگرایی و ایده‌های به روز و شگردهای سینمایی را برای القای بهتر داستانش به کار گرفته و می‌تواند تاثیر بسیار خوبی را در آثار پس از خود بگذارد. شاید قله نباشد اما قطعا پلی به سمت حرفه‌ای‌تر شدن هست.

شجاعت شیدی در رفتن راه‌های آزمایش نشده بسیار قابل تحسین است، او راه را برای دیگران هموار می‌کند و در جست‌وجوی ایده‌های بکر و دست‌نخورده حرکت می‌کند و خواه ناخواه، باقی کارگردانان به دنبال او به سمت نوگرایی خواهند رفت.

شما می‌توانید استیکر و برچسب‌های لپ تاپ سریال قورباغه را از سایت کادینر تهیه کنید.

نویسنده: آنا پولادی